Hayatımız eksik yanlarımızı bulup onları nasıl yok edeceğimizi düşünmekle mi geçecek? Psikoloji bilimi sadece çaresizlik, tükenmişlik ve benzeri negatif konuları mı inceler?
Pozitif psikoloji ile birlikte hayır cevabı verilebilir. Çünkü pozitif psikoloji, psikoloji biliminin sadece ruhsal sorunları iyileştirmeye olan bakış açısını rahatsızlıklar daha ortaya çıkmadan önlemeye doğru kaydırmıştır.
Kavramın öncülerinden Martin Seligman’a göre, “Psikoloji yalnızca hastalıkları zayıflıkları incelemez güçlü yönleri de inceler. Tedavi yalnızca yanlış olanları düzeltmek değil, aynı zamanda doğru olanı inşa etmektir”. Fred Luthans’a göre ise pozitif psikoloji, insanlarda neyin “yanlış” olduğuna değil neyin “doğru” olduğuna ve bunun nasıl geliştirilebileceğine odaklanmaktadır.
Günümüz zorlu koşullarında, bireysel olarak özgüveni geliştirmek, iyilik halini arttırmak için de en çok ihtiyacımız olan bu değil mi?
Şirketlerde pozitif psikolojinin yansımalarını nasıl fark ederiz?
Pozitif psikoloji bakış açısı organizasyonlarda kendisini “pozitif örgütsel davranış” olarak göstermektedir.
Krizlerde olumsuz koşullarda organizasyonunun yaşamını devam ettirebilmesi için “pozitif örgütsel özellikleri” vurgulamak… Mesela, mikro yönetimin uygulandığı bir organizasyonda bazı sıkıntılar yaşanıyordur da, o kadar saygın bir kurumdur, o kadar güzel insan ilişkileri vardır ki, güçlü yanlara odaklanıp çıkarsınız krizden “hep birlikte”. Bireylerde olduğu gibi kurumlarda da güçlü yönlere odaklanıp pozitif psikolojik kapasiteleri geliştirmeye odaklanmak pozitif örgütsel davranıştır.
Her türlü rekabetin kıyasıya yaşandığı günümüz modern iş hayatında rekabetçi avantaj sağlayan sermaye türleri artık tek başlarına yetemiyorlar. Geleneksel ekonomik sermaye ve beşeri sermayeye insan faktörü de eklendi ancak sosyal sermaye de rekabette avantaj sağlamada oldukça yetersiz kaldı. “Pozitif psikolojik sermaye” ise “ben kimim” sorusuna karşılık gelen bir sermaye türü olarak organizasyonları rekabette avantajlı konuma getiriyor, destekleyici bir şirket iklimi yaratıyor.
Pozitif psikolojik sermaye nedir, ne değildir?
Psikoloji bilimi de bireylerin kişisel ve mesleki gelişimlerini gerçekleştirmek adına kendi sermayelerini oluşturmalarına katkı sağlar.
Pozitif psikolojik sermaye, pozitif psikolojik davranış akımı doğrultusunda şekillenmiştir. Fred Luthans tarafından ortaya atılmış bir kavramdır. Luthans’a göre psikolojik sermayenin 4 önemli bileşeni var:
1.Özyeterlik: “Kendini Yeterli Bulmak” İnsanın kendi yetkinliklerine becerisine olan inancı. Hayatın zorlukları ve negatiflikler karşısında yeterli olacağımı hissediyorum diyebiliyor muyuz? Kişi kendine ne kadar güveniyorsa, hedeflerinin varlığı ve eyleme geçme olasılığı o kadar yüksektir.
2.Umut: Yüksek umuda sahip olan bireyler başarılı olmak için gerekli yolları belirleyebilme, ulaşılabilir hedefleri seçebilme becerisine sahiptir. Umut yeni bir işe başlamada motivasyonu arttırır, işi başarabilmeyi sağlayacak seçenekleri “hayal edebilmeyi” sağlar.
3.İyimserlik: Pollyanna olarak da tabir edilebilen, genel olarak hayatta başına iyi şeylerin geleceğine dair bir beklentiye sahip olmaktır. Sorumluluk ve uyumluluk özelliklerini barındırmakla birlikte iyimser bireylerin zorlu koşullarda daha iyi eylem planı oluşturdukları bilinmektedir.
4.Dayanıklılık: Gerçekliği kabul etmek, sorunlara derin bir inançla çözüm bulabilmek, ciddi sıkıntılı durumlarda pozitif bir şekilde stresle başa çıkabilmektir.
Fred Luthans ve Carolyn M. Youssef’in araştırma sonuçlarına göre umut, dayanıklılık, özyeterlik ve iyimserlik; bireylerin iş doyumuna, mutluluğuna, performansına ve işe bağlılığına olumlu etki etmektedir.
Pozitif psikoloji insan doğasında yanlış olan noktaları düzeltmekten ziyade olumlu olan özellikleri vurgulamayı amaçlar. Bu şekilde birey doyumlu, mutlu bir yaşam sürdürebilirken kendisi dışında çevresine de fayda sağlar. Modern yaşamın getirdikleri kadar götürdükleri de var. İnsanın kendi olabilme çabası sürerken, kendine yapabileceği en iyi yatırım “pozitif psikolojik sermayesini” arttırmasıdır.
Yazının devamı: Peki, “Pozitif Psikolojik Sermayeyi” geliştirmek ve yönetmek mümkün müdür?
Kaynak: Çalışma Yaşamında Davranış – Umuttepe Yayınları / www.positivepsychology.org
İlk Yorumu Siz Yapın